Vader aan het roer en twee kinderen die inmiddels meewerken in het bedrijf. Vader is 61 en ondanks dat hij niet voornemens is op korte termijn afscheid te nemen van het bedrijf, wil hij graag de opvolging in het bedrijf bespreekbaar maken en hierover afspraken vastleggen. Er is een aantal belangrijke thema’s dat bij dit soort vraagstukken altijd speelt.

Wat zijn belangrijke thema’s bij een beoogde opvolging in het familiebedrijf? 

Aandelen: winst en stemrecht

Vaak bestaat de wens om de winst en het stemrecht verbonden aan de aandelen te scheiden. Een veel gebruikte vorm om deze twee componenten van een aandeel te scheiden, is certificering. Dit kan geregeld worden middels een stichting administratiekantoor. De stichting houdt de aandelen en haar bestuur oefent het stemrecht op de aandelen uit. Certificaten van de aandelen worden gehouden door vader en de kinderen, deze certificaten geven recht op de winst van de onderneming. Op deze wijze kan vader de kinderen (en/of andere familieleden) wel alvast mee laten delen in de winst van het familiebedrijf, maar behoudt hij de zeggenschap in de algemene vergadering.

Bestuur

Vaak bestaat daarnaast bij de afscheid nemende generatie de wens om – ook bij een naderende pensioenleeftijd - zelf (eventueel gezamenlijk met één of meer van de kinderen) het bestuur over het familiebedrijf te blijven voeren. Maar hoe moet het verder met de onderneming als vader onverwachts tijdelijk niet meer in staat is het bestuur te voeren of komt te overlijden? Vooruitlopend op deze situatie kan vastgelegd worden wie er in dat geval (tijdelijk) het bestuur van de onderneming vormt en besluiten namens de onderneming mag nemen. Dit wordt een bestuursopvolgingsregeling genoemd en kan in de statuten van de stichting opgenomen worden. De stichting kan vervolgens, als aandeelhouder, een bestuurder benoemen van de vennootschap waarin het bedrijf wordt uitgeoefend. Op deze wijze heeft vader (indirect) invloed op de personen die het bedrijf besturen wanneer hij daartoe zelf (tijdelijk) niet meer in staat is. Bovendien zorgt vader er op deze manier voor dat het bedrijf niet tijdelijk onbestuurbaar is. Het ‘last minute’ benoemen van een tijdelijk bestuurder is een tijdrovend proces. Klik hier om meer over dit onderwerp te lezen.  

Vererving

Tot slot bestaat vaak de wens om het bedrijf "in de familie” te houden. Dat wil zeggen, dat de (certificaten van) aandelen niet bij de "koude kant” terecht komen. Om dit te bereiken dienen vader en de kinderen een testament op te stellen waarbij vererving plaatsvindt onder uitsluitingsclausule. Op deze wijze kan de "koude kant” buiten het bedrijf worden gehouden. 

Onze ervaring leert dat onder andere bovenstaande thema’s vaak een rol spelen bij een beoogde opvolging binnen het familiebedrijf. In onze ervaring is het uitdenken en vastleggen van beoogde opvolging een proces waarbij juridische, fiscale en emotionele componenten een rol spelen. Een proces waarin wij gedreven en betrokken ondernemers begeleiden om voor hun unieke familiebedrijf passende afspraken voor de toekomst vast te leggen.