De hagelstenen richtten verwoestingen aan kassen en gewassen. Het schadebedrag komt bovenop de waterschade die de afgelopen weken al is geleden. De hagel- en wateroverlast heeft tot gevolg dat oogsten zijn vernietigd en producten niet meer verhandeld en verwerkt kunnen worden. Met als gevolg dat leveringsverplichtingen jegens afnemers niet meer nagekomen kunnen worden. 

Wie draait daar eigenlijk voor op: de leverancier of de afnemer?

Het antwoord op die vraag hangt in de eerste plaats af van wat de individuele leverancier met zijn afnemer heeft afgesproken. Uitgangspunt is dat de leverancier tekort schiet in de nakoming van zijn verplichtingen als hij niet kan leveren doordat de oogst vernietigd is. Maar wordt dat tekortschieten hem ook toegerekend? Niet als hij zich kan beroepen op een overmacht clausule in de overeenkomst die hem vrijwaart van aansprakelijkheid. Andersom komt evenwel ook voor, namelijk dat de clausule bepaalt dat hagel- en waterschade niet vallen onder het begrip ‘overmacht’. In dat geval is de leverancier in beginsel aansprakelijk jegens de afnemer.

Als er geen schriftelijke overeenkomst is, of wanneer de algemene voorwaarden (met daarin de overmacht clausule) niet rechtsgeldig van toepassing zijn, moet terug gegrepen worden op de overmacht bepaling in de wet. Die bepaling zegt dat geen schade vergoed hoeft te worden als de tekortkoming niet aan de leverancier kan worden toegerekend. Dat is wanneer de tekortkoming niet is te wijten aan zijn schuld en ook niet krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt. Gezien de rechtspraak is het onzeker of slechte weersomstandigheden in alle gevallen overmacht voor de leverancier oplevert. Het kan zelfs zijn dat het slechts ‘voor een deel’ overmacht oplevert, dus de leverancier voor een deel aan haar leveringsplicht gebonden blijft. Het komt hierbij sterk aan op de aard en inhoud van de gemaakte afspraken, ook als die niet op papier zijn vastgelegd.

Als u als leverancier als gevolg van de recente hagel- en wateroverlast niet meer aan uw leveringsverplichtingen kunt voldoen, is het raadzaam allereerst uw overeenkomst met uw afnemer te raadplegen. Ook is het belangrijk dat u uw afnemer tijdig informeert over de onmogelijkheid om geheel dan wel gedeeltelijk aan uw leveringsverplichtingen te voldoen.

Kan het niet kunnen leveren vanwege het slechte weer aan u als leverancier worden toegerekend, dan ontstaat het risico op claims van de leverancier of – onder omstandigheden - zelfs de beëindiging van het contract; de order. Levert het slechte weer wel overmacht op, dan kan ‘het niet kunnen leveren’ als gevolg van het slechte weer u niet worden toegerekend. Voor schadeclaims van de afnemer bestaat dan in principe geen ruimte. Beëindiging (in de vorm van ontbinding) van de contractuele relatie is echter ook in zo’n geval onder omstandigheden toch mogelijk. 

Heeft u behoefte aan hulp bij de bepaling van uw rechtspositie als leverancier in deze kwestie? Neem vrijblijvend contact op met Marco Balhuizen via +31 6 43 37 61 21.