Inleiding

Het kan gebeuren dat een (aspirant-)werkgever in een vergaand stadium van de sollicitatieprocedure toch de stekker uit de onderhandelingen wil trekken. De vraag is dan of er wellicht al een arbeidsovereenkomst is ontstaan, waardoor dat niet meer mogelijk is. Dat geldt met name als er al verregaande gesprekken zijn gevoerd over hoe de samenwerking vorm zou hebben gekregen. 

Een (arbeids)overeenkomst ontstaat door aanbod en aanvaarding. Uit de rechtspraak volgt dat het aanbod in elk geval voldoende bepaalbaar moet zijn. Daarmee wordt bedoeld dat er een voorstel is gedaan op alle belangrijke (arbeids)voorwaarden (de ‘essentialia’). 

De kern van een arbeidsovereenkomst is dat er gedurende een zekere tijd en tegen loon, arbeid wordt verricht in een gezagsverhouding. Bij de essentialia van de arbeidsovereenkomst moet dus worden gedacht aan de functie, het salaris en de duur en de ingangsdatum van het contract. De (arbeids)overeenkomst ontstaat op het moment dat het aanbod wordt geaccepteerd. 

Let op: een arbeidsovereenkomst kent geen ‘schriftelijkheidsvereiste’, dus een arbeidsovereenkomst kan ook mondeling tot stand komen.

Rechtbank Amsterdam

De Rechtbank Amsterdam heeft recent een uitspraak gedaan over de vraag of er een arbeidsovereenkomst tot stand was gekomen. 

In de sollicitatiefase had de werkgever een salarisindicatie met een bandbreedte van € 90k tot € 110k bruto genoemd en werd de werknemer onderworpen aan enkele assessments. Nadat de werknemer een presentatie gegeven, vond een afsluitend gesprek plaats.

Kort na dit gesprek sprak de werkgever zijn enthousiasme uit over de presentatie, feliciteerde hij de werknemer en gaf hij aan dat hij de werknemer een voorstel zou doen. Volgens de werknemer heeft de werkgever ook nog de woorden “You got the job” gebruikt (maar dat werd in de procedure door de werkgever weersproken).  

De dagen erna veranderde de werkgever van toon en stelde toch nog een gesprek in te willen plannen om bepaalde vaardigheden te toetsen. Na afloop van dat gesprek werd besloten de werknemer toch geen aanbod te doen.

De werknemer ging naar de rechter en vorderde dat er al een arbeidsovereenkomst was ontstaan. De rechter was het daar niet mee eens. De rechter concludeerde namelijk dat er géén arbeidsovereenkomst was ontstaan, ook al zou de werkgever de woorden “You got the job” hebben gebruikt. Er was namelijk geen specifiek salaris genoemd (alleen een bandbreedte) en ook was niet duidelijk voor welke duur de arbeidsovereenkomst zou gelden. De werknemer had in dat kader aangevoerd dat in een vacaturetekst van een vergelijkbare functie was genoemd dat het om een vast contract zou gaan, maar dat was onvoldoende. Ook kon de werknemer niet onderbouwen dat er was afgesproken wanneer de arbeidsovereenkomst zou ingaan. Door de rechter werd zelfs geoordeeld dat niet duidelijk was met welke B.V. van het concern de werknemer de arbeidsovereenkomst zou aangaan. De uitlatingen van de werkgever golden dus enkel als een uitnodiging om in onderhandeling te treden en niet als een aanbod.

Nabrander (let op: schadevergoeding mogelijk)

Voor het ontstaan van een arbeidsovereenkomst is dus (veel) meer nodig dan enkel de opmerking “You got the job”. Partijen moeten namelijk overeenstemming hebben bereikt op de hierboven genoemde belangrijke arbeidsvoorwaarden. 

Het is desondanks verstandig voorzichtig te zijn met toezeggingen in de sollicitatiefase. Niet alleen omdat er daardoor op enig moment een arbeidsovereenkomst kan ontstaan, maar ook omdat het onrechtmatig kan zijn om op het laatste moment de onderhandelingen af te breken. Dat is het geval als bij de (aspirant-)werknemer door bepaalde toezeggingen het gerechtvaardigde vertrouwen is gewekt dat er een arbeidsovereenkomst tot stand zou komen, en het afbreken van de onderhandelingen onaanvaardbaar zou zijn. In dat geval heeft de werknemer recht op een schadevergoeding (bijvoorbeeld als de werknemer zijn lopende dienstverband al heeft opgezegd voor de opgewekte verwachtingen). 

Wij raden aan om bij onderhandelingen over een indiensttreding het voorbehoud te maken dat er pas (definitief) een arbeidsovereenkomst is ontstaan als er overeenstemming is bereikt over de essentiële arbeidsvoorwaarden. Bij voorkeur is dat dus pas per het moment dat de arbeidsovereenkomst is getekend. 

Bij vragen kun je contact opnemen met Reggy Thielen of Henriette Dekker van de Praktijkgroep Arbeid, Medezeggenschap en Pensioen.