Veelal zijn ondernemers gehuwd op basis van huwelijkse voorwaarden. Vaak met als reden om het vermogen bij de partner niet-ondernemer veilig te stellen (risicospreiding), maar ook om ervoor te zorgen dat de echtgenoot bij echtscheiding geen aanspraak verkrijgt op de waarde van het ondernemingsvermogen. Ondanks het opmaken van huwelijkse voorwaarden kan het toch zo zijn dat een echtgenoot bij echtscheiding aanspraak verkrijgt op een deel van de waarde van het ondernemingsvermogen. Hoe dat toch mogelijk is en hoe dat valt te voorkomen leest u hieronder. 

Huwelijkse voorwaarden

Er bestaan verschillende varianten van huwelijkse voorwaarden, zo kunnen bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden worden opgesteld waarbij iedere gemeenschap van goederen is uitgesloten of waarin een verrekenbeding is opgenomen. Indien een dergelijk verrekenbeding is opgenomen, rekenen de echtgenoten onderling op een andere wijze af, dan dat zij dat zouden moeten doen indien zij in gemeenschap van goederen waren getrouwd. Er zijn twee hoofdvormen van verrekenbedingen te onderscheiden, namelijk een finaal verrekenbeding en een periodiek verrekenbeding.

Finaal verrekenbeding

Een finaal verrekenbeding houdt in dat partijen bij ontbinding van het huwelijk met elkaar zullen afrekenen alsof er sprake was van een gemeenschap van goederen (50/50). Daarbij kan er gekozen worden of deze regeling uitsluitend bij overlijden of bij echtscheiding van toepassing is dan wel in beide situaties.

Periodiek verrekenbeding

Het periodiek verrekenbeding verplicht beide echtgenoten elk jaar het "opgespaarde” inkomen met elkaar te verdelen. Dit is het bedrag dat over is gebleven na de huishoudelijke uitgaven en andere reguliere bestedingen. Hoewel bij een periodiek verrekenbeding elk jaar de opgespaarde inkomsten verdeeld zouden moeten worden, wordt dit, zeker in een goed huwelijk, nogal eens vergeten, met alle gevolgen van dien als er later toch heibel komt.

Gevolgen niet verrekenen periodiek verrekenbeding

Indien tijdens het huwelijk het periodiek verrekenbeding niet is nageleefd, kan een rechter oordelen dat er verrekend moet worden als het ware er een gemeenschap van goederen was. In feite betekent dit dat het gehele tijdens het huwelijk opgebouwde vermogen verrekend moet worden, met uitzondering van de goederen die bij het huwelijk zijn aangebracht en de goederen die krachtens erfrecht of schenking zijn verkregen. Dit houdt in dat aandelen in de B.V. toch in een verrekening kunnen vallen, waardoor de andere echtgenoot - ondanks de huwelijkse voorwaarden - toch gerechtigd wordt tot de helft van de waarde van de aandelen in de B.V. Daarnaast zullen bij een niet uitgevoerd periodiek verrekenbeding uitkeerbare reserves van de B.V. in beginsel ook moeten worden verrekend, als het jaarlijkse inkomstenverrekenbeding ook ziet op winst.

Wat te doen?

Wees dus als ondernemer, met huwelijkse voorwaarden waarin een periodiek verrekenbeding is opgenomen, alert dat jaarlijks het periodiek verrekenbeding wordt toegepast. Wat nu te doen, als je als ondernemer al die jaren vergeten bent te verrekenen? Het is dan raadzaam om zo spoedig mogelijk met een adviseur aan tafel te gaan zitten en de vergeten verrekenbedingen alsnog te verrekenen en in een vaststellingsovereenkomst te laten vastleggen. Hierbij is het wel van belang dat de administratie nog voldoende aanwezig is.

Definitie ‘inkomen’ in uw huwelijkse voorwaarden

Een belangrijke vraag die met betrekking tot het voorgaande speelt, is: Wat is inkomen? Welk inkomen had jaarlijks verrekend moeten worden?In de huwelijkse voorwaarden kan het begrip inkomen worden gedefinieerd, in de zin dat hiermee bijvoorbeeld slechts de inkomsten uit arbeid en winst uit onderneming wordt bedoeld. Indien dit begrip niet is gedefinieerd moeten namelijk tevens de vruchten, zoals rente en dividend van het niet-gemeenschappelijke vermogen in de verrekening worden betrokken. In dat laatste geval zal de ex-echtgenoot zeker een hogere aanspraak krijgen op het vermogen van de andere echtgenoot.

Advies

Om discussies tijdens een eventuele echtscheiding te vermijden, is het goed om juist tijdens het huwelijk eens de huwelijkse voorwaarden onder de loep te nemen en, indien gewenst, de huwelijkse voorwaarden aan te passen, door bijvoorbeeld de inkomensdefinitie in de huwelijkse voorwaarden te verfijnen. Dit voorkomt veel discussies in de toekomst!