Overnames, fusies en investeringen worden steeds vaker ingezet om geopolitieke doelen te behalen. Vanuit het oogpunt om de Nederlandse bedrijfsbelangen en nationale veiligheid beter te beschermen is op 1 juni 2023 de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames in werking getreden en geldt een voorafgaande meldplicht en veiligheidstoets voor investeringen, fusies en overnames in bepaalde kritieke sectoren die een risico kunnen vormen voor de nationale veiligheid. Dit blog is een vervolg op een eerder blog over de nieuwe meldplicht.

Vitale aanbieders en sensitieve technologie
De meldplicht en veiligheidstoets geldt voor investeringen ('verwervingsactiviteiten') in (i) vitale aanbieders,(ii) ondernemingen die beschikken over sensitieve technologie en (iii) beheerders van een bedrijfscampus. Investeringen, fusies en overnames in dit soort ondernemingen kunnen in sommige gevallen leiden tot risico’s voor de nationale veiligheid. Een kwaadwillende investeerder zou bijvoorbeeld toegang kunnen krijgen tot in een Nederlandse onderneming ontwikkelde hoogwaardige technologie met militaire toepassingen of zou belangrijke processen voor Nederland kunnen ontregelen of verstoren.

De meldplicht geldt voor vitale aanbieders zijn bedrijven die vitale processen uitvoeren. Deze zijn zo belangrijk voor de Nederlandse samenleving dat uitval of verstoring grote maatschappelijke ontwrichting tot gevolg kan hebben. Denk aan ondernemingen die zich bezig houden met warmtetransport, het havengebied, bankwezen en winbare energie. De meldplicht geldt ook voor ondernemingen actief op het gebied van sensitieve technologie. Denk daarbij aan ondernemingen die bepaalde kennis of informatie hebben over technologie en het uitlekken van die informatie zou gevolgen kunnen hebben voor de nationale veiligheid. Als een ongewenste partij zo’n onderneming overneemt, kan die techniek in verkeerde handen komen en tegen Nederlandse veiligheidsbelangen worden ingezet. Welke ondernemingen vallen onder "vitale aanbieders" en onder "ondernemingen op het gebied van sensitieve technologie" is nader uitgewerkt in een Algemene Maatregel van Bestuur. 

Ook geldt voor investeringen in beheerders van een bedrijfscampus nu een meldplicht. Zo'n bedrijfscampus is een onderneming die een terrein beheert waarop een verzameling van ondernemingen actief is en waar publiek-privaat wordt samengewerkt aan technologieën die van economisch en strategisch belang zijn voor Nederland.

De meldplicht geldt alleen voor investeringen in doelondernemingen die gevestigd zijn in Nederland. Daarvoor is niet van belang of de onderneming statutair is gevestigd in Nederland, maar zal worden bekeken of er materiele activiteiten zijn in Nederland of sprake is van feitelijke leiding vanuit Nederland.

Meldingsplicht
Om te beoordelen of een investeringen in de bovengenoemde typen bedrijven meldingsplichtig is, wordt aangesloten bij het concentratietoezicht onder de Mededingingswet. Hierin wordt onder zeggenschap de mogelijkheid verstaan om op grond van feitelijke of juridische omstandigheden een beslissende invloed uit te oefenen op de activiteiten van een onderneming. Denk daarbij aan een fusie of splitsing, de oprichting van een joint venture, of het recht om de doorslaggevende stem uit te oefenen in een algemene vergadering.

Voor investeringen in ondernemingen actief op het gebied van zéér sensitieve technologie  – denk aan specifieke militaire goederen en producten, diensten en technologieën die zowel voor civiele als militaire doeleinden kunnen worden gebruikt ('dual use producten') gelden lagere melddrempels. Een investering in een dergelijke onderneming moet al worden gemeld indien de investeerder significante invloed krijgt of vergroot. Van significante invloed is sprake wanneer een natuurlijk persoon of rechtspersoon (i) ten minste 10% van de stemmen heeft in de algemene vergadering of (ii) opnieuw wanneer zij haar zeggenschap vergroot tot ten minste 20%, (iii) en opnieuw bij het bereiken van 25% van de stemmen in de algemene vergadering. De meldingsplicht geldt eveneens wanneer een investeerder het recht verkrijgt ten minste één bestuurders te benoemen of ontslaan of wanneer de investeerder zeggenschap verkrijgt door contractueel bepaalde goedkeurings-, veto- of stemrechten op te nemen in bijvoorbeeld een aandeelhoudersovereenkomst of een (converteerbare) geldlening.

Meer weten?
Meer weten over de Wet Vifo, concentratietoezicht of het verkrijgen van zeggenschap in een onderneming, neem dan contact op met onze specialist Nathalie van Hellenberg Hubar of een van onze andere specialisten van de sectie Fusies & Overnames. 

De Engelse versie van deze blog vindt u op de website van de Antitrust Alliance.