Mag de uitbetaling van vakantiegeld en winstuitkeringen/bonussen worden opgeschort?

De wet gaat uit van een opbouw tot en met 31 mei van het lopende jaar en uitbetaling in de maand juni (van hetzelfde jaar). Hiervan kan worden afgeweken bij een publiekrechtelijke regeling of een schriftelijke overeenkomst tussen werkgever en werknemer. Voorwaarde is wel dat het vakantiegeld minimaal één keer per jaar moet worden uitbetaald of uiterlijk binnen één maand na het einde van de arbeidsovereenkomst. Vaak zien wij in arbeidsovereenkomsten dat het vakantiegeld al in mei wordt uitbetaald.

In principe blijft het tijdstip van betaling staan (op straffe van een wettelijke verhoging en rente bij niet-tijdige betaling), tenzij de overheid met een regeling komt of de werknemer instemt met een latere uitbetaling (mits in hetzelfde jaar). Of het vakantiegeld ook onder de nieuwe steunmaatregel, "NOW-regeling" zal vallen (lees: tot loonkosten zal worden gerekend), is nog niet bekend. De regeling wordt nog uitgewerkt.

Voor winstuitkeringen en/of bonussen is op de eerste plaats van belang wat er in een eventuele winstdelings- of bonusregeling is overeengekomen. Die afspraken zullen in principe moeten worden nagekomen. Werkgever en werknemer kunnen eventueel afwijkende afspraken maken.

Mag een werkgever werknemers verplichten om hun vakantiedagen op te nemen?

Hoofdregel is dat een werkgever de vakantie van een werknemer moet vaststellen conform de wensen van de werknemer. De werknemer bepaalt in eerste instantie dus of, wanneer en hoelang hij vakantie opneemt. Een werkgever mag zijn werknemers vragen om in de komende tijd vakantie op te nemen. Eenzijdig verplichten om vakantiedagen op te nemen kan echter niet, tenzij hierover afspraken zijn gemaakt in bijvoorbeeld de arbeidsovereenkomst, arbeidsvoorwaardenregeling of deze mogelijkheid volgt uit de cao.

Wij zien regelmatig een verplichte vakantie wegens bedrijfssluiting in een arbeidsovereenkomst of arbeidsvoorwaardenregeling, waarmee een werknemer instemt bij indiensttreding. Als er echter nog geen afspraken zijn gemaakt over verplichte vakantie, dan kan alleen met instemming van de individuele werknemers (en instemming met de OR) een verplichte vakantie worden ingesteld.

Mag een werkgever werknemers verplichten om hun ATV-dagen op te nemen?

Dit is afhankelijk van de afspraken die hierover zijn gemaakt. ATV-dagen kwalificeren niet als vakantiedagen en vallen in ieder geval niet onder het wettelijk regime. Vaak is in de arbeidsovereenkomst of arbeidsvoorwaardenregeling opgenomen dat ATV-dagen moeten worden opgenomen op verzoek van werkgever.

Mag een werkgever de vakantie van een werknemer intrekken omdat er teveel personeel ziek uit is gevallen?

Ja, dat kan bij gewichtige redenen en na overleg met de werknemer. Onderbezetting kan een gewichtige reden zijn om een vakantie te wijzigen. Schade die de werknemer eventueel lijdt door de wijziging, dient wel door de werkgever te worden vergoed.

Mag een reeds vastgestelde vakantie worden ingetrokken door een werknemer?

De wet geeft geen antwoord op deze vraag. Een strikte uitleg van de wet zou zijn: als de werkgever de vakantie conform de wensen van de werknemer heeft vastgesteld, staat de vakantie vast en kan deze niet worden ingetrokken door de werknemer. Intrekken kan dus alleen met goedkeuring van de werkgever. Vakantiedagen worden vaak gebruikt om ‘op vakantie te gaan’ en dat zal de komende tijd niet gebeuren. Dit betekent echter nog niet dat een werknemer zijn vakantiedagen niet kan genieten. Volgens het Europese Hof van Justitie heeft het recht op vakantie een tweeledig doel: 1) de werknemer in staat stellen uit te rusten van zijn werk en 2) over een periode van ontspanning en vrije tijd beschikken. Dat doel kan ook worden bereikt als de werknemer thuis blijft. In overleg met de werknemer kunnen eventueel afspraken worden gemaakt over de vastgestelde vakantie. Daarin kan de (on)mogelijkheid om met vakantie te gaan na de corona-crisis ook worden besproken.

Voor vragen over dit onderwerp of andere vragen op het gebied van arbeidsrecht kun je contact opnemen met Hazan Senyuva, Praktijkgroep Arbeid, Medezeggenschap & Pensioen, hazan.senyuva@dvan.nl of m. +31 6 43 37 61 07