De afgelopen jaren zijn de eisen voor het zijn van een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) door de wetgever flink aangescherpt. Als in de praktijk niet aan de gestelde eisen wordt voldaan, kan daarmee de ANBI-status komen te vervallen. Hieronder volgt daarom een kort overzicht van de belangrijkste wijzigingen / aandachtspunten.
Vanaf 23 juni 2012 moet uit de statuten van een ANBI blijken ‘dat bij opheffing van de instelling een batig liquidatiesaldo wordt besteed ten behoeve van een algemeen nut beogende instelling met een soortgelijke doelstelling of van een buitenlandse instelling die uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen nut beoogt en die een soortgelijke doelstelling heeft. Indien deze liquidatiebepaling niet juist of slechts gedeeltelijk wordt opgenomen in de statuten, moet het ANBI-team aanvragen afwijzen of ANBI-beschikkingen na onjuiste statutenwijziging intrekken vanwege een verkeerde liquidatiebepaling, dit kan zeer nadelige gevolgen hebben voor de betreffende instellingen (o.a. mislopen van donaties).
Daarnaast geldt vanaf 1 januari 2014 voor ANBI’s een wettelijke publicatieplicht op grond waarvan bepaalde gegevens via internet openbaar moeten worden gemaakt. Het gaat hierbij onder andere om de naam van de instelling, het door de Kamer van Koophandel toegekende unieke nummer (RSIN), de bestuurssamenstelling en het beloningsbeleid. De ANBI-status wordt geweigerd indien een instelling in gebreke blijft de vereiste informatie op het internet te plaatsen. Voor instellingen die reeds de ANBI-status hebben en niet voldoen aan de informatieverplichting, geldt dat de status wordt ingetrokken met terugwerkende kracht tot 1 januari 2014. Voor reeds gedane giften blijft de fiscale aftrekbaarheid echter intact, tenzij de schenker te kwader trouw is.
Tenslotte heeft de Staatssecretaris een nieuwe bepaling opgenomen in het Uitvoeringsbesluit Successiewet die met ingang van 1 januari 2015 werkt. In de bepaling wordt voorgeschreven dat alle voormalige ANBI’s met een vermogen op het moment van het verliezen van de status of bij het begin van een kalenderjaar groter dan EUR 25.000,00, verplicht zijn aan de Belastingdienst een lijst te verstrekken van de schenkingen die ze hebben gedaan en een verloopoverzicht van hun vermogen. Deze verplichting geldt voor elke instelling die in Nederland is gevestigd en na 31 december 2012 de ANBI-status heeft verloren of nog gaat verliezen.
Deze bepaling is toegevoegd in het kader van versterking van de integriteit van ANBI’s en ter versterking van het publieksvertrouwen. Tevens heeft de Belastingdienst er belang bij wat voormalige ANBI’s met hun vermogen doen. Over uitkeringen die worden gedaan na het vervallen van de fiscale faciliteiten is in beginsel schenkbelasting verschuldigd.
Op het niet-naleven van de informatieplicht staat een boetesanctie van maximaal EUR 20.250,00. Deze is verschuldigd als het aan de opzet of grove schuld van de voormalige ANBI is te wijten dat niet, niet tijdig, niet juist of niet volledig aan het wettelijk voorschrift is voldaan. ANBI’s die hun status vanaf 2013 hebben verloren of gaan verliezen, moeten er dus alert op zijn dat zij jaarlijks de vereiste gegevens aan de Belastingdienst verstrekken.
Het is dus aan te raden om als adviseur van een ANBI na te gaan of zij nog aan de ANBI-vereisten voldoen en waar mogelijk de ANBI bij te sturen.
