Over smaak valt niet te twisten; hoewel?

Twee Nederlandse producenten van smeerkaas zijn met elkaar in conflict geraakt, omdat hun producten teveel op elkaar zouden lijken. Het gaat om “Heksenkaas”, een smeerdip met roomkaas en verse kruiden, en “Witte Wievenkaas”, ook een smeerkaas met kruiden.

Volgens de producent van “Heksenkaas” wordt haar auteursrecht geschonden, omdat de smaak van “Witte Wievenkaas” teveel op die van “Heksenkaas” lijkt.

Het is al een tijdje ruzie tussen de heksen. Beide producenten strijden namelijk ook over de vraag of het woord-/beeldmerk “Witte Wievenkaas” inbreuk maakt op het woordmerk “Heksenkaas”.

De uitspraak van de hoogste Europese rechter vandaag gaat over het auteursrecht-conflict.

Geen auteursrecht op smaak

In 2015 oordeelde de rechter (in eerste instantie) de smaak van beide  producten niet hetzelfde. Om die reden kon er ook geen sprake zijn van een schending van het auteursrecht. Maar kan er wel een auteursrecht op smaak worden geclaimd? Daarover is de Europese rechter volstrekt duidelijk; nee!

Het Hof van Justitie benadrukt dat de smaak van een voedingsmiddel alleen auteursrechtelijk kan worden beschermd, indien smaak als een „werk” (in de zin van die richtlijn inzak auteursrecht, Richtlijn 2001/29/EG, PB 2001, L 167, blz. 10) kan worden aangemerkt. Daarvoor is vereist dat er sprake is van (1) “een oorspronkelijke intellectuele schepping” en (2) die “tot uitdrukking wordt gebracht”.  Alleen uitdrukkingsvormen en niet denkbeelden, procedures, werkwijzen of mathematische concepten kunnen  als zodanig auteursrechtelijk worden beschermd.

Smaak geen ‘uitdrukkingsvorm’

Een ‘uitdrukkingsvorm’ van het voorwerp dat auteursrechtelijk wordt beschermd maakt het mogelijk dit voorwerp voldoende nauwkeurig en objectief te identificeren. Het Hof is van mening dat de smaak van een voedingsmiddel niet nauwkeurig en objectief kan worden uitgedrukt. De identificatie van de smaak van een voedingsmiddel berust– in tegenstelling tot wat bijvoorbeeld geldt voor een boek, schilderij of muziekstuk – hoofdzakelijk op smaakbeleving en smaakervaring. Die zijn volgens het Hof subjectief en variabel, omdat die met name afhankelijk zijn van factoren die eigen zijn aan de persoon die het betrokken product proeft, zoals diens leeftijd, voedselvoorkeuren en consumptiegewoonten, en van de sfeer en de context waarin het product wordt geproefd.

Bovendien is het in de huidige stand van de wetenschap volgens het Hof niet mogelijk om met technische middelen de smaak van een voedingsmiddel nauwkeurig en objectief te identificeren waardoor die smaak kan worden onderscheiden van de smaak van andere producten van dezelfde aard.

Het Hof komt dan ook tot de slotsom dat de smaak van een voedingsmiddel niet auteursrechtelijk kan worden beschermd.

DVAN staat u graag bij

De advocaten in het Sectorteam Agri & Food van DVAN zijn gespecialiseerd in alle relevante regelgeving rondom voedingsmiddelen. Wilt u meer weten over dit onderwerp of gewoon eens van gedachten willen wisselen? Neem dan contact met ons op.