De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (‘NVWA’) verscherpt haar importcontrole op noten. Aanleiding hiervoor is een sterke stijging van het aantal meldingen in het zogeheten Rapid Alert System for Food and Feed (‘RASFF’) vanwege te hoge gehalten aan mycotoxinen, zoals aflatoxine en ochratoxine A (‘OTA’). Mycotoxinen, ook wel “schimmelgif” genoemd, zijn een groep van verschillende giftige stoffen die onder bepaalde omstandigheden door schimmels in de voeding kunnen worden gevormd. In 2017 constateerde de NVWA dat 106 partijen noten een te hoge concentratie aflatoxine (9,37% van het aantal geselecteerde partijen noten) hadden.

Voor sommige mycotoxinen bestaan wettelijke maximumgehalten, zoals voor aflatoxinen, maar ook voor OTA in mais, granen en rijst. Voor OTA in andere productsoorten, zoals noten en cacao bestaan dergelijke (Europese en/of nationale) normen niet.

Handhaving door de NVWA op basis van Interventiebeleid

Levensmiddelen met een te hoog gehalte aan aflatoxine of OTA weigert de NVWA toe te laten op de markt. Saillant detail is dat de NVWA ook handhaaft op basis van buitenwettelijke normen voor OTA, zoals in geval van noten. Zo hanteert de NVWA in haar eigen beleidsregels (Specifiek Interventiebeleid eet- en drinkwaren chemie) bijvoorbeeld een maximumgehalte van 10 microgram per kilogram aan OTA in noten. Een dergelijke norm is nergens in Europese of nationale wet- en regelgeving te vinden. Zowel Verordening 1881/2006 tot vaststelling van de maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen, als het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen zwijgen in alle talen over een specifieke norm voor OTA in noten. Dit weerhoudt de NVWA er niet van om de buitenwettelijke norm toe te passen. Voldoet een partij noten niet aan deze norm, dan kan de NVWA handhavingsmaatregelen nemen, in de vorm van bijvoorbeeld een (publieke) recall; terugroepactie of het opleggen van een boete. Juridisch gezien valt hierop het nodige af te dingen. Het staat op gespannen voet met belangrijke principes als rechtszekerheid en legaliteit; overheidshandelen zoals het opleggen van boetes moet altijd gebaseerd zijn op bestaande wettelijke voorschriften. Eigen beleidsregels zijn daarvoor onvoldoende. Dat geldt ook voor de NVWA. Beleid is geen wetgeving en kan bovendien op ieder moment door de NVWA worden gewijzigd.     

DVAN staat u graag bij

De advocaten in het Sectorteam Agri & Food van DVAN zijn gespecialiseerd in voedsel- en warenwetwetgeving. Wordt u geconfronteerd met een weigering van een partij levensmiddelen door de NVWA of met een bestuursrechtelijke maatregel zoals een boete of last onder dwangsom? Wilt u meer weten over dit onderwerp of gewoon eens van gedachten willen wisselen? Neem dan contact met ons op.